Уруг айтырар ёзулал – ада-өгбелеривистиӊ буянныг чаӊчылы, уругларныӊ аас-кежиин болгаш ынакшылын деткип, аъш-чемниӊ дээжизи-биле хүндүлежип, уруг-дарыынга экини күзеп, аралажып, кудалажырыныӊ ёзулалы болур.
Амгы үеде келин айтырар ёзулалга хамаарылга чок кижилерни чалаары, барымдаа чок чарыгдалдар үндүрери, хөй санныг ужа-төш салыры, элбээ-биле арага-дары кудары, кудашкыларныӊ аразында чижири доктаамал чаӊчыл болу бергени хомуданчыг.
«Уруг айтырары» азы «келин кысты дилээри» деп ханы уткалыг чараш ёзулалды амгы үеде «арага кудары» деп адап турары чованчыг. Келин айтырган черге ёзу-дүрүм талазы-биле таарымча чок чүүлдер болуп турар. Уруг айтырган черге кыстыӊ ырак-чоок улузу, кады өөренип турган база кады ажылдап турар эштери, уругнуӊ ада-иезиниӊ эш-өөрү — ниитизи-биле чүс азы оон хөй улус шайлааракка чыглып алыр. Келген кудалар 5-10 ужа-төштү салып, кыстыӊ улузунуӊ тургузуп берген даӊзызы ёзугаар белектерни кижи бүрүзүнге назы-харын барымдаалавайн тутсур. Амгы үеде ужа-төштү, ооӊ ужу-кыдыы көстүп чыдар кылдыр азы шуут көзүлбес кылдыр хаптааш, сунар апарган.
Бистиӊ өгбелеривис уруг айтырган черге хөй кижи чыгбас чораан. Уругнуӊ эӊ чоок төрелдерин болгаш улуг назылыг өгбелерин чалап алыр турган. Уруг айтырган черге-даа, куда-дойга-даа хөй ужа-төш салбас турган. Ол мал-маганын харамнанганы эвес, а кызыл күш-биле азырап чоруур малын үнелеп, бурун шагдан сагып чорааны кевин-херек чок черге амылыг амытанныӊ тынынга халдавас деп буянныг чаӊчылы-дыр. Ужа-төштү бедик хүндүткелдиӊ демдээ кылдыр көрүп, ону чүгле оолдуӊ, кыстыӊ ада-иезинге база эӊ улуг назылыг өгбезинге кадак-биле кады тутсур чораан. Оолдуӊ талазындан уругнуӊ ада-иезинге кадак биле бир ужаны, төштү, торгу пөс-биле ораап каан калбак шайны тутсур. Кудаларындан алган шайны уругнуӊ ада-иези ёзулалга киржип келген чоок төрелдеринге бичии кезектерге бускаш, үлеп бээр чораан. Шай белекке алган кижилер аныяктарныӊ кудазынга дузалажырын хүлээнип алганы ол болур. Кудалардан алган ужа-төжүн уругнуӊ ада-иези келген улуска үлей кезип, өөрүшкүзүн үлежир чораан. Хөй арага-дары бо чараш ёзулалдыӊ эчис сорулгазынга таарышпас, харын-даа моондак болур.
Өгбелеривистен дамчып келген чаагай чаӊчылдарывыс сагып, ёзулалдарывыс чараш болгаш ханы утказын хажытпайн, өзүп орар салгалдарывыска үлегер болуулуӊар! Беш-он ужа-төштүӊ орнунга чаӊгысты сунза, черле шын боор. Шайлааракты долдур бежен-чүс кижи чыып турбайн, чаӊчыл ёзугаар уругну айтырарда, ооӊ бажыӊынга чүгле ада-иези, улуг улузу болгаш чоок төрелдери кудалар-биле чоок таныжып, бот-боттарын хүндүлежип, шөлээн чугаалажып, куданы дугуржурунга таарымчалыг.