Чарыш аъдын чазап салыры

Өгбелеривистиң чараш ёзулалдарының бирээзи — чарыш аъдын чазап салырын көргүскен видеону силер-биле үлежип, бо үндүрүлгевисте ооң дугайында тайылбырны бээрин оралдажыр-дыр бис.

Бурунгу тыва кижи тос чүзүн малының аразындан аътты эң-не эрес, буянныг болгаш кашпагай амытан кылдыр хүлээп, ону чоннуң сүлдези кылдыр кѳрүп, кѳшкүн амыдыралының хей-аъды деп санап келген. Аътка ынакшыл тѳѳгүже ханылап, тыва эрниң үш адаан мѳѳрейлериниң бирээзи – аът чарыжы кылдыр хевирлеттинген. Аът чарыжы-биле сырый холбаалыг уттундура берген ёзулалдарның бирээзи – чарыш аъдын чазап салыры.

Ёзулалды тайылбырлаар болза, чарыш мурнунда аът чазакчызы аъттар хөөрезин дээш сыгырып тургаш, чыылган чонга аъттарны көөргедип таныштырар, кулак-кудуруун артыштап каан аржаан-суг-биле актавышаан, эӊ чүгүрүк дээн аъттыӊ ат-сураан – каяа, кажан, кашкы черни ээлеп турганын, кончуг чечен-мерген сөстер-биле алгап мактаар чорудуглуг. Аът чазап салыр кижиниӊ кыйгызы-биле аъттар-даа чаржып үнер.

Ук ёзулалды апрель 6-да Кызылга эрткен республика чергелиг аът чарыштырар мѳѳрейге катап тургузарын оралдашкан бис. Тыва Республиканың улустуң хөөмейжилери Андрей Монгуш база Айдаш Барынмаа ёзулалдың аът чазакчылары кылдыр киришкеннер. Уттундура берген ёзулалды оттурарынга уран чүүл эртеминиң доктору Зоя Кыргысовна Кыргыстың киириштирген үлүүн демдеглеп, улуу-биле ѳѳрүп четтиргенивисти илереттивис. Эртемденивистиң тыва үндезин культураның сайзыралынга салыышкыны – чылдар дургузунда мѳѳңнеп келгени тыва чоннуң аас чогаалының материалдары ажылывыска дѳгүм болган. Чоруткан ажылывыстың түңнелин адаанда видеоматериалдан таныжып болур силер, хүндүлүг чонувус.

Ук ажыл мооң-биле кызыгаарланмас. Бо дээрге чараш ёзулалывыстың катап эгидериниң эге базымнары-дыр. Хүндүлүг чонувус, улуг назылыг ѳгбелеривис, чарыш аъдын чазап салыр ёзулалга хамаарышкан үнелиг билиглерниңер база сактыышкыннарыңар-биле үлежириңерже кыйгырып, санал-оналыңар манап тур бис.