Уруг доюнга чижек йөрээл сөстер:
Кырган-ачазынын байырлалды ажыдарда чижек сөстери:
Экии, эргим хүндүлүг төрелдерим, кудаларым, чыглып келген чонум! Чаптанчыг өзүп олурар уйнуумнуӊ байырлалынга келгенинерге өөрүп-четтирип турар кижи-дир мен. Шак бо ыдыктыг байырлалывыс эки, чиик-чаагай эртерин йөрээвишаан, уйнуумнуӊ хылбык доюн ажыттынган деп чарладым!
Кырган-авазыныӊ йөрээл сөстери:
Ɵпейлиинден
Ɵзүген болзун,
Кавайлыындан
Каӊ дег болзун!
Улуг угаанныг болзун,
Узун назынныг болзун!
Кулактары дыыжы болзун,
Карактары көскү болзун!
Алдын-холдуг кежээ болзун,
Аас-кежии бүргээр болзун!
Чазыыл чок болбазын,
Чаш ыяш сыкпазын!
Улугну улчуктурбазын,
Аныякты алгыртпазын!
Ханаа-думаа дыынмас,
Хая дег кадыг болзун!
Дөӊге орар аӊчы болзун,
Төре баштаар чолдуг болзун!
Улуг уйгаа алыспазын,
Улуг сеткил сеткивезин!
Шуулганга аъды эртер болзун
Сураа үнген мөге болзун!
Ужукка ораашпазын,
Ус-куш дег шевер болзун!
Бажын ашкан малдыг,
Эктин ашкан эттиг болзун!
Бажын ашкан малдыг болзун,
Эктин ашкан эттиг болзун!
Даайыныӊ йөрээлдери:
Кыргыыр дээш кыргывадым,
Кырган-Чиӊгис номнады.
Кезер-Чиӊгис номнады.
Хачылаар дээш хачылавадым,
Хаак-Чиӊгис номнады
Улуг угаанныг, кан дег кадыктыг,
Башкы дижи саргаргыже,
Бажыныӊ дүгү агаргыже
Узун – назын назылазын,
Улус көргеш, магадазын!
Ачазыныӊ сөстери:
Амыр-менди, хүндүлүг төрелдеривис, чалаттырган аалчыларывыс! Бистиӊ өг-бүлевистиӊ өөрүшкүзүн үлежип келгениӊерге өөрүп-четтиргенивисти илередип тур бис. Ынчангаш, эки дыштанып, аъш-чемни чооглап, оюн-тоглаага эки киржириӊерни күзедивис!!!
Йөрээлдер
Урувуустун-уйнуувустун хылбык-дойун найырлап,
Улуг буян, аас-кежик кузевишаан,
Аъш-чемни чооглавышаан,
Аравыста аян тудуп хоорежиил.
Кадыкшылы эки болзун!
Улуг угаанныг болзун!
Эдеришкен эжи-оору
Эрес-омак оолдар болзун!
Узун-назылыг болзун!
Уран-шевер, каас болзун!
Улус коргеш магадазын!
***
Торлаа дег өөрлүг болзун,
Тогдук дег каас болзун!
Эдеришкен эш-өөрү эки болзун,
Эрес-омак чурттазын!
***
Ажы-төлү арбын көвей болзун!
Эр бооп, эзерлиг аъттан туттунар болзун,
Кыс бооп, лжук-паштан туттунар болзун!
Туӊ де гак диштерлиг болзун,
Чуӊгу дег кызыл чаактыг болзун!
Эгинниг кижи тутчуп шыдавас болзун,
Аастыг кижиге алдырбас болзун!
Азыраан малы
Аал сыӊмас болзун,
Эдилээн эди
Эгин ажыг болзун!
Дөӊ черге өөн хондурзун,
Дөъш черге малын одарлатсын!
Оюн, чигин чире чурттаар болзун!
Аажы-чаӊы,
Аксы-дылы мен дег болзун!
Уруг чаштар үре-төлдер
Уян эвес, эрес болзун!
Бочургалап частыр болзун,
Бора хектер дег өзер болзун,
Бочурганныӊ чечээ ышкаш,
Бора хектиӊ чалгыны дег,
Бүгү чоннуӊ чашл-ла төлү,
Бүрүн-менди өзер болзун!
Каптагайныӊ чечээ ышкаш,
Каас-чараш үре-төлдер,
Оран-чурттуӊ чечээ ышкаш,
Онза чараш чаш-ла төлдер,
Сайзанактап ойнап хөглээр
Сай-ла сайдак үре-төлдер
Бурунгунуӊ соон салгап,
Буянныг бооп төрүттүнген
Төөгүнүӊ оруу-биле
Төрел садыы уктуглар бооп,
Чаяттынып төрүттүнген
Чаш-ла төлдер менди өссүн!
Сайзанактап ойнап-хөглээн
Чаптаӊ-тендиӊ кылаштыглар,
Чассыг-шулуӊ чугаалыглар
Эмеглечи ээренде
Кудун сузун кадагалаан
Хува калчан хураганнар
Чаштарыӊга хагбалыг бол!