Хылбык доюнга чугаалаар чижек сөстер

Хылбык доюнга

чугаалаар чижек сөстер

Ада-иези (азы ажыдар кижиниң): Эки хүннүң амыр-мендизи-биле, хүндүлүг чонувус! Бо аас-кежиктиг хүнде, бистиң өг-бүлевистиң өөрүшкүзүн үлежип келгениңерге улуг өөрүп амырап турар улус-тур бис. Силерниң чылыг-чымчак йөрээл сөстериңер бистиң ажы-төлүвүске ак орук болуп, чалгын болуп айызаарынга идегеп тур бис. Ажы-төлүвүстүң аяк-шайын аартап, аъжын-чемин чооглаарынче чаладывыс!

Ада-иезиниң түңнел сөзү: Хүндүлүг чонувус, дөргүл-төреливис! Силерниң алдын үеңер болгаш кичээнгейиңер дээш улуу-биле өөрүп четтирдивис! Салган йөрээл сөстериңер доктаар-ла болзун! Курай! Курай! Ал-бодуңарга, аал-ораныңарга аас-кежик, амыр-тайбың кезээ шагда турар болзун деп күзевишаан, четтирдивис, менди-чаагай деп байырлаштывыс!

Хылбык кылып чорударда даайының сөзү: Эки хүннүң мендизи-биле, хүндүлүг дөргүл-төрел, чалаттырган аалчылар! Бурун шагдан дамчып келген тыва чоннуң ыдык ёзулалы – хылбыктаары менде улуг хүндүткел-биле таваржып, чедип келди. Бурунгулар чаңчылынга каттыжып, чээнимниң алдын чажын хылбыктаарым.

  1. Ак дээрим өршээзин!

Актаан хачым өршээзин!

Тос дээрим өршээзин!

Кезер дээш кеспедим,

Кедизинде бажының дүгү дүшпезин!

Хевир сынын каастап чоруур,

Кедергей узун чаштыг болзун!

Бодун кагар боошкуннуг болзун,

Чарнын кагар чавагалыг болзун!

Улуг угаанныг болзун!

Узун назылыг болзун!

Улус көргеш, магадазын!

  • Ак дээрим өршээзин!

Актаан хачым өршээзин!

Кезер дээш кеспедим!

Кырган өгбе номнады!

Каттырыңнаан аажы-чаңныг,

Каас-чараш кадын болзун!

Назы-хары узун болзун!

Кадык-шинээ шыырак болзун!

Аксы-дылы чечен болзун!

Аал долдур чоннуг болзун!

Улугларны хүндүлеп,

Улуг сеткил сеткивейин

Ус куш дег шевер болуп

Угулза дег чуртталгалыг болзун!

Курай! Курай!